پمپ جریان محوری

پمپ جریان محوری که به هنوان پمپ پروانه ای نیز شناخته می‌شود از دسته پمپ های دینامیکی و یکی از انواع پمپ های گریز از مرکز است. این پمپ بیشترین کاربرد را برای کاربردهای فشار بالا دارد. این پمپ ها راندمان بالاتری نسبت به پمپ های جابجایی مثبت دارند. در این مقاله از نوین پمپ برسام اطلاعات جامعی در رابطه با پمپ جریان محوری ارائه خواهیم داد با ما همراه باشید.

پمپ جریان محوری چیست؟

پمپ جریان محوری نوعی پمپ دینامیکی است که دارای مکش موازی با جهت پروانه است. جهت جریان سیال با پمپ جریان محوری تغییر نمیکند. در پمپ جریان محوری، سیال در جهت موازی با پروانه وارد پمپ شده و از آن خارج می‌گردد. این پمپ سه تا چهار پره دارد که روی پروانه نصب می‌گردد.

طراحی پره های پمپ به صورتی است که پمپ آب را به صورت محوری در جهت موازی با پروانه تخلیه می‌کند. موازی بودن پره های پروانه فشار کمی را در هنگام پمپاژ آب به وجود می‌آورد. این پمپ ها برای موارد دبی بالا و فشار کم کاربرد دارند.

این پمپ‌های دینامیکی توانایی تولید دبی بالایی را دارند. بعضی اوقات به آن پمپ پروانه ای نیز می گویند چراکه پروانه محوری شبیه به پروانه کشتی است. در بعضی از ساختارها، می‌توان سرعت جریان و هد را با تغییر گام تیغه های پروانه تنظیم کرد.

مشخصات عملکردی پمپ های محوری با دیگر پمپ‌ها کمی متفاوت است. هد تولید شده در نقاط عملیاتی معمولی حداقل است، ولی منحنی هد در مقابل ظرفیت به صورت قابل توجهی نسبت به پمپ های دینامیکی دیگر عمودی است. فشار قطع می تواند سه برابر هد تحویلی پمپ در نقطه ای با بیشترین راندمان باشد. همچنین، با کاهش دبی جریان، توان مورد نیاز افزایش پیدا می‌کند و حداکثر توان مصرفی زمانی است که جریان صفر است. پمپ شعاعی با این عملکرد در تضاد است چراکه به دبی جریان بالاتر و توان بالاتر احتیاج دارد.

آشنایی با اجزای پمپ جریان محوری

پمپ های جریان محوری از اجزایی تشکیل شده اند که به آن‌ها اشاره می کنیم:

• بدنه یا پوسته پمپ
• شفت
• پروانه
• قسمت مکش (ورودی پمپ)
• قسمت تخلیه (خروجی پمپ)
• یاتاقان
• آب بند

مزایای پمپ جریان محوری

• از جمله مزایای اصلی پمپ های محوری این است که دارای هد نسبتا پایین و دبی نسبتا بالایی هستند.
•  این پمپ‌ها را می توان به آسانی برای جریان کم و هد بالا، برای عملکرد با راندمان بالا راه اندازی نمود.
• از میان بسیاری از پمپ های موجود، این پمپ ها کوچکترین اندازه را دارند همین اندازه کوچک آن سبب می شود استفاده و جابجایی آن راحت باشد.

معایب پمپ جریان محوری

• پمپ های جریان محوری هزینه بالایی دارند.
• پمپ های جریان محوری توانایی کنترل مایعات با ویسکوزیته بالا را ندارند.
• این پمپ‌ها برای کاربردهایی که به هد بالا نیاز دارند گزینه مناسبی نیستند.

کاربرد پمپ جریان محوری

• کاربردهای گوناگون در صنایع مختلف برای استفاده های با دبی بالا و هد پایین
• در نیروگاه ها برای انتقال و جابجایی مایعات مختلف
• در کشاورزی برای پمپاژ حجم زیادی آب به منظور انتقال به زمین های کشاورزی
• در صنایع شیمیایی برای پمپاژ و جابجایی مایعات در اواپراتور
• در قایق ها برای حمل و نقل و جابجاشدن قایق توسط پمپاژ آب دریا توسط پمپ
• جهت تصفیه فاضلاب، صنایع شیلات

 در ادامه با 2 نمونه از پمپ های گریز از مرکز آشنا می شویم.

پمپ جریان مختلط

پمپ جریان مختلط پمپ‌هایی گفته می شود که تحت عمل پمپاژ محوری و شعاعی قرار دارند. پمپ های جریان مختلط با ایجاد مکش و با استفاده از پروانه چرخشی کار می‌کنند. پمپ‌های جریان مختلط  معمولاً در دو نوع سرعت پایین و سرعت بالا موجود هستند.

الکتروموتور به کار رفته در پمپ‌های جریان مختلط آسنکرون و قفس سنجابی هستند و با جریان متناوب کار می‌کند. این پمپ‌ها معمولاً به صورت عمودی نصب می‌شوند، ولی در برخی از موارد خاص و با توجه به تعداد طبقات و اندازه موتور در آن‌ها، امکان نصب افقی و مایل هم وجود دارد.

از جمله مزایای این پمپ ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• دبی بالا
• می توانند مایعات شفاف و تمیز و یا مایعات، کدر و گل آلود را پمپاژ کنند
• ترکیب دبی بالاتر به همراه فشار بالاتر در این پمپ‌ها به منظور عملکرد بهینه‌تر
• عملکرد دوگانه محوری و شعاعی

پمپ گریز از مرکز جریان شعاعی

یکی از انواع پمپ‌های گریز از مرکز می توان به پمپ گریز از مرکز جریان شعاعی اشاره کرد که نیروی فشار استاتیکی در آن عامل اصلی پمپاژ سیال محسوب می‌شود. در پمپ‌های گریز از مرکز جریان شعاعی، سیال (اعم از مایع یا گاز) از طریق مکش انتهایی به پمپ وارد شده و با چرخش پروانه‌ها، سرعت آن افزایش پیدا می کند. سپس، سیال با زاویه مشخصی نسبت به محور، به‌صورت شعاعی از پمپ خارج می‌گردد. پمپ گریز از مرکز جریان شعاعی در مقایسه با مدل‌های محوری و مختلط، قادر به تولید فشار یا هد بالاتر در کنار جریان کمتر است.

نوع پروانه و پره‌های پمپ اثر مستقیمی بر میزان ارتفاع و سرعت آبدهی دارد. به‌صورت کلی، قطر پروانه می‌تواند دبی و ارتفاع مختلفی را برای پمپ به وجود آورد. در مواقعی که نیاز به هد بیشتری است، از پمپ شعاعی چند طبقه استفاده می‌شود. در این مدل، مایع بعد از عبور از هر طبقه، فشار بیشتری دریافت کرده و نهایتا، با عبور از یک دیفیوزر به سمت لوله رانش هدایت می‌شود.

سخن پایانی

در این مقاله در رابطه با پمپ‌‌های جریان محور اطلاعاتی را با شما به اشتراک گذاشتیم. به طور خلاصه از این پمپ که به پمپ پروانه ای نیز معروف است بیشتر در حوزه هایی که ارتفاع کم و دبی زیاد باشد که برخی از آن‌ها شامل پمپ آب کشاورزی و یا زهکشی فاضلاب و سیلاب که نیاز به انتقال حجم زیاد آب و سیال در فاصله کم دارد استفاده می شود. همچنین مزیت اصلی پمپ جریان محور این است که دبی آن در نقطه خروجی پمپ بسیار بالا است حتی اگر ارتفاع یا هد پایین باشد.