تفاوت پمپ پلانجری و پیستونی در چیست؟
پمپ‌ها برای انتقال مایعات و ایجاد فشار در صنایع مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند که دارای قابلیت‌ها و ویژگی‌های متفاوتی هستند. از میان انواع پمپ‌های موجود، پمپ پلانجری و پمپ پیستونی برای سیالاتی با غلظت بالا که فرآیند پمپاژ آنها نیاز به فشار بالا دارد، استفاده می‌شود. این دو نوع پمپ بسته به ساختار منحصربه‌فرد خود، کاربردهای متفاوتی با یکدیگر دارند. برای خرید پمپ فشار قوی و درک بهتر این که کدام پمپ مناسب نیاز شما است، باید با تفاوت پمپ پلانجری و پیستونی آشنا شوید.
تفاوت پمپ پلانجری و پیستونی
در حال حاضر صنایع مختلف از پمپ‌های بسیار متعددی نظیر پمپ پیستونی و پلانجری استفاده می‌کنند، شاید پمپ پیستونی و پلانجری تا حدودی ویژگی‌های مشابه به یکدیگر داشته باشند، اما تفاوت‌های این دو پمپ بسیار زیاد است. در این مقاله از سایت نوین پمپ تفاوت پمپ پلانجری و پیستونی را به طور کامل شرح داده‌ایم که بر اساس این توضیحات شما مناسب‌ترین نوع را بر حسب نیاز خود انتخاب کنید.
پمپ پلانجر چیست؟
پیش از این که تفاوت پمپ پلانجری و پیستونی را بررسی کنیم، بهتر است ابتدا اجزا و عملکرد هر یک را توضیح دهیم. یکی از انواع پمپ‌های جابه‌جایی مثبت پمپ پلانجری است، به این شکل که برای انتقال مایعات در فشارهای بالا عمل رفت و برگشت توسط قطعه‌ای به نام پلانجر انجام می‌شود. به عبارتی حرکت رفت و برگشتی درون سیلندر، باعث می‌شود مایعات فشرده شود و جابه‌جایی آنها صورت گیرد. این نوع پمپ‌ها به دلیل قابلیت تولید فشار بالا نسبت به سایر پمپ‌های رفت و برگشتی، در صنایع گسترده‌ای مورد استفاده قرار می‌گیرند. علاوه بر آن به دلیل طراحی ساده و اجزای کم، پمپ‌های پلانجر نگهداری آسانی دارند.
عملکرد پمپ پلانجر
نحوه عملکرد پمپ پلانجری به این صورت است که با پایین‌آمدن میله پلانجر شیر مکش باز شده و سیال از قسمت ورودی پمپ وارد سیلندر می‌شود. زمانی که پلانجر به داخل سیلندر حرکت می‌کند، به سیال داخل سیلندر فشار وارد می‌شود و این فشار موجب بازشدن شیر تخلیه می‌شود و با بازگشت پلانجر به موقعیت اولیه خود، مایع جدید از دریچه مکش وارد سیلندر خواهد شد. این فرآیند مداوم تکرار می‌شود و به دلیل طراحی مکانیکی دقیق، پمپ پلانجر مناسب انتقال مایعات با ویسکوزیته بالا و مواد شیمیایی خورنده است.
اجزای پمپ پلانجری
لازم است که با اجزای هر یک از این پمپ‌ها هم آشنا شویم در این بخش اجزای پمپ پلانجر را بررسی خواهیکم کرد:
پلانجر
به عبارتی اصلی‌ترین قسمت این پمپ پلانجر است، یک میل استوانه‌ای که با عمل رفت و برگشتی در سیلندر جابه‌جایی مایعات را انجام می‌دهد و مایع را از ناحیه مکش به ناحیه تخلیه هدایت می‌کند
مکش
به دریچه‌ای است که وظیفه ورود مایعات به سیلندر را بر عهده دارد مکش می‌گویند، با حرکت پلانجر این دریچه به سمت عقب باز شده و مایعات به سیلندر وارد می‌شود.
قسمت تخلیه
با حرکت پلانجر به سمت داخل دریچه تخلیه باز می‌شود و مایع تحت فشار از سیلندر خارج می‌شود، نکته قابل توجه این است که طراحی دقیق این دریچه‌ها از نشتی مایعات جلوگیری می‌کند.
سیلندر
سیلندر همان محفظه‌ای است که پلانجر در آن حرکت می‌کند، برای جلوگیری از نشتی مایعات این قطعه بسیار دقیق ساخته می‌شود تا تحمل فشارهای بالا را داشته باشد.
آب بند
وظیفه جلوگیری از نشتی مایعات در محل اتصال پلانجر و سیلندر را آب بند یا سیل بر عهده دارد که معمولا از مواد مقاوم در برابر حرارت و فشار ساخته می‌شود.
مزایا و معایب پمپ پلانجر چیست؟
از مزایای مهم پمپ پلانجر می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- توانایی جابه‌جایی مایعات با فشار بسیار زیاد
- طراحی ساده و قابل اعتماد
- قابلیت جابجایی مایعات غلیظ و خورنده و انواع مواد شیمیایی با ویسکوزیته بالا
- نگهداری و تعمیر آسان
- راندمان و طول عمر بالا
معایب
- وزن بالا، دارای ابعاد بزرگ و احتیاج به فضای زیاد جهت نصب
- صدای زیاد حرکت رفت و برگشتی پلانجر
- نیاز به مواد خاص و دقت در ساخت قطعات و هزینه تعمیر بالا
- نیاز به نگهداری مداوم برای جلوگیری از نشتی و خرابی
انواع پمپ‌های پلانجری
همان طور که اشاره شد پمپ‌های پلانجری با طراحی خاص و ساده‌ای که دارند، در صنایع مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرند، در ادامه انواع مختلف این پمپ‌ها را معرفی خواهیم کرد.
سیمپلکس (Simplex pump)
پمپ پلانجری سیمپلکس با یک سیلندر و یک پلانجر عمل می‌کنند و فشار ایجاد شده توسط این پمپ نسبت به سایر پمپ‌های پلانجری کمتر است.
دوپلکس (Duplex plunger pump)
پمپ پلانجری دوپلکس دارای دو سیلندر هستند که هر کدام یک پلانجر دارند. کاربرد این پمپ در پمپاژ روغن داغ، جابجایی خرده‌های زغال سنگ و سیمان است.
تریپلکس (Triplex plunger pump)
این پمپ نسبت به دو پمپ قبلی فشار بالاتری تولید می‌کند چرا که دارای سه سیلندر است که هر کدام یک پلانجر دارند.
مالتی پلکس (Multiplex plunger pump)
بطور کلی پمپ‌های پلانجری با بیشتر از سه سیلندر را مالتی پلکس می‌گویند که به دلیل داشتن سیلندرهای بیشتر فشار بسیار بیشتری نسبت به دیگر مدل‌ها می‌تواند ایجاد کند.
پمپ پیستونی چیست؟
پس از آشنایی کامل با پمپ پلانجری، زمان آن است که به بررسی پمپ پیستونی بپردازیم، یکی از انواع پمپ جابه‌جایی مثبت پمپ پیستونی است که از یک یا چند پیستون برای ایجاد جریان مایعات استفاده می‌کند. عملکرد پمپ پیستونی بسیار نزدیک به پمپ پلانجری است، اما کارایی متفاوتی دارد. ساختار این پمپ‌ها شامل یک سیلندر، پیستون، سوپاپ‌های ورودی و خروجی است و به دلیل توانایی تحمل فشار بالا از این پمپ در صنایع مختلفی استفاده می‌شود.
نحوه عملکرد پمپ پیستونی
مکانیزم و نحوه عملکرد پمپ پیستونی بر اساس حرکت رفت و برگشتی پیستون در داخل سیلندر است که مایع از یک نقطه به نقطه دیگر منتقل می‌شود. به این شکل که پیستون به عقب حرکت می‌کند و مایع از دریچه ورودی وارد سیلندر می‌شود و با حرکت پیستون به سمت جلو، مایع تحت فشار قرار می‌گیرد و از دریچه به بیرون پمپ منتقل می‌شود. با تکرار این فرآیند، جریان مایعات با فشار بالا تضمین می‌شود، البته پمپ پیستونی، دارای قابلیت تنظیم فشار و جریان است.
کاربردهای پمپ های پیستونی
پمپ‌های پیستونی نیز هم‌مانند پمپ‌های پلانجری قابلیت‌های متنوعی دارند و در صنایع مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرند، که در ادامه به برخی از کاربردهای این نوع پمپ‌ها اشاره شده است.
- استفاده در سیستم‌های آبیاری در زمین‌های کشاورزی
- استفاده در تجهیزات شستشوی فشار بالابرای نظافت صنعتی و خانگی
- استفاد در انتقال سوخت به خودروها و صنایع نفت و گاز
- استفاده در سیستم‌های هیدرولیکیبرای انتقال مایعات تحت فشار در ماشین‌آلات صنعتی
تفاوت پمپ پلانجری و پیستونی
همانطور که در مطالب بالا اشاره کردیم پمپ پیستونی و پلانجری هر دو در دسته پمپ‌های جابجایی مثبت قرار دارند، اما تفاوت‌های قابل توجهی با یکدیگر دارند که باید برای انتخاب مناسب آنها در نظر داشته باشید.
- ساختار
اصلی‌ترین تفاوت پمپ پلانجری و پیستونی در ساختار آنها است، به این شکل که پمپ پلانجری با حرکت یک پلانجر در داخل سیلندر عمل جابه جایی را انجام می‌دهد، اما در پمپ پیستونی عمل انتقال مایعات توسط پیستون و سیلندر انجام می‌شود.
- توانایی ایجاد فشار
توانایی ایجاد فشار از دیگر تفاوت پمپ پلانجری و پیستونی است که پمپ پیستونی برای فشارهای متوسط مناسب است، اما پمپ پلانجری از مواد مقاوم ساخته شده است و می‌تواند بدون اینکه دچار آسیب شود فشار بسیار بالایی را تحمل کند.
- کاربرد
از نظر کاربرد پمپ پلانجری برای انتقال مایعات خورنده و کاربردهای صنعتی سنگین استفاده می‌شود، اما پمپ پیستونی بیشتر در شستشوی صنعتی و سیستم‌های هیدرولیکی استفاده می‌شود.
- هزینه نگهداری
از دیگر تفاوت پمپ پلانجری و پیستونی می‌توان به هزینه نگهداری آنها اشاره کرد، پمپ پیستونی ساختار ساده‌تر دارد در نتیجه هزینه نگهداری پایین‌تری نیز دارد، اما استفاده از مواد مقاوم در ساختار پمپ پلانجری، هزینه نگهداری را بالا برده.
سخن پایانی
شناخت تفاوت پمپ پلانجری و پیستونی و ویژگی‌های هر کدام، در انتخاب بهترین گزینه برای نیازهای صنعتی و تجاری اهمیت بالایی دارد. هر یک از این پمپ‌ها، توانایی‌ها و کاربردهای منحصربه‌فردی دارند. به طور خلاصه مقاومت بالا پمپ پلانجری در برابر فشار و توانایی انتقال مایعات خورنده، در صنایع نفت و گاز و مواد شیمیایی استفاده می‌شود. از طرفی دیگر ساختار ساده پمپ پیستونی با قابلیت تنظیم دقیق فشار و جریان، در سیستم‌های شستشوی صنعتی و سیستم‌های هیدرولیکی کاربرد دارد. درک تفاوت پمپ پلانجری و پیستونی می‌تواند در استفاده بهینه از این تجهیزات به شما کمک کند، ما سعی کردیم در این مقاله از سایت نوین پمپ تفاوت‌های این دو پمپ جابه‌جایی مثبت را به طور کامل و واضح برای شما شرح دهیم تا هنگام خرید با نحوه عملکرد آنها آشنا باشید.
