روغن موتور مناسب برای پمپ آب و میزان آن

نوع و میزان روغن در موتور پمپ ها نقش بسیار مهمی دارد. اگر روغن کافی یا روغن مناسب درون گیج موتور پمپ آب وجود نداشته باشد، در چند دقیقه اول کار کردن موتور بدون روغن، موتور پمپ شاتون زده و از کار می‌افتد. باید به این نکته نیز توجه کرد که بدون روغن بودن دستگاه با بی کیفیت بودن آن هیچ فرقی ندارد؛ در هر دو صورت موتور پمپ آب شما، شاتون می‌زند. ما در این مقاله از شرکت بین‌المللی نوین پمپ برسام سعی داریم روغن موتور مناسب برای پمپ‌ آب و میزان مناسب آن در پمپ را بررسی کنیم.

آشنایی با ترکیبات روغن موتور پمپ آب

ترکیبات روغن موتور مناسب برای پمپ آب معمولا 80 درصد روغن و 20 درصد مواد افزودنی را شامل می‌شود. روغن موتور پمپ آب از روغن‌های پایه می‌باشد که ظاهری چسبنده و غلیظی مانند عسل دارند. 20 درصد مواد افزودنی که به روغن موتور پمپ آب اضافه می‌شود، به گونه ای که بعضی از آنها برای پایداری روغن در هوای گرم، برخی برای هوای سرد و مواردی برای پایداری در هر دو هوای سرد و گرم می‌باشند.

میزان روغن موتور مناسب برای پمپ آب چقدر است؟

میزان روغن موتور مناسب برای پمپ آب تا به حال به طور دقیق قابل تخمین زدن نبوده و بستگی به مخزن روغن در پمپ آب و ظرفیت آن دارد. میزان روغن موتور مناسب برای پمپ آب، علاوه بر اندازه مخزن و ظرفیت آن، به عواملی مانند نوع و مدل پمپ، حجم موتور و شرایط کارکرد آن نیز بستگی دارد.

معمولا، برای پمپ‌های آب خانگی کوچک، میزان روغن ممکن است بین ۰.۵ تا ۲ لیتر باشد، در صورتی که پمپ‌های صنعتی بزرگتر به مقدار بیشتری روغن نیاز دارند. اما درست ترین روش فهمیدن میزان روغن موتور برای پمپ آب مراجعه به دفترچه راهنمای پمپ است.

همه چیز درباره مقدار روغن موتور پمپ آب

برای برخی موتور-پمپ‌ها (مثل مدل‌هایی از Robin) مخزن روغن حدود ۷۵۰ سی‌سی است.

برای مدل‌های رایج موتور پمپ (مثلاً نمونه‌هایی از Honda) مقدار روغن مورد نیاز معمولاً بین ۰/۶ تا ۱/۱ لیتر است.

و اما چطور دقیقا مقدار روغن موتور پمپ آب و روغن موتور آب را متوجه شویم؟

بهترین راه این است که دفترچه راهنمای پمپ یا پلاک فنی روی دستگاه را چک کنید — آنجا معمولاً «ظرفیت روغن» یا «Oil capacity» به همراه نوع روغن مناسب نوشته شده است.
اگر معتبر نبود یا پمپ دست‌دوم است:

نگاه کنید آیا «سطح روغن» در کاور موتور یا روی بدنه با نشانگر (گِیج یا پنجره شفاف) مشخص شده است. معمولاً سطح روغن باید بین «حداقل» و «حداکثر» قرار گیرد.

چرا مقدار دقیق روغن موتور آب متفاوت است؟

ساختار و حجم موتور (حجم سیلندر، یاتاقان، فضای مخزن روغن) متفاوت است. بنابراین سازنده پمپ معمولاً ظرفیت روغن را در دفترچه راهنما یا روی پلاک دستگاه قید می‌کند.

نوع پمپ/موتور (دیزلی، بنزینی، کوچک/بزرگ) نیز روی این مقدار تأثیر دارد: مثلاً برای بعضی موتور-پمپ‌ها ظرفیت روغن تا حدود ۱.۱ لیتر هم اعلام شده است.

دلایل ضرورت استفاده از روغن موتور در پمپ آب

روغن های موتور پمپ آب به طور چشمگیری در عملکرد موتور پمپ هایی که مخصوصا برای کشاورزی استفاده می شوند، تاثیر دارد که در ادامه به چند مورد از آنها اشاره خواهیم کرد:

• زمانی که روغن مناسب و به میزان درست در موتور پمپ وجود داشته باشد، توسط یک هندل استارت می خورد و از خاموش و روشن شدن زیاد پمپ جلوگیری می نماید.
• باعث جلوگیری از ساییدگی و اصطکاک دستگاه می گردد.
• با ترکیباتی که دارد مانع از زنگ زدگی می شود.
• باعث می شود تا ذرات و آلودگی ها درون موتور نفوذ نکنند.
• وجود روغن موتور موجب خنک سازی موتور دستگاه می شود.

تقسیم بندی روغن های موتور پمپ آب بر اساس استاندارد SAE و گرانروی آنها صورت می گیرد. در ابتدا باید بدانیم که گرانروی روغن چیست.

روغن مناسب پمپ آب بنزینی

در زیر چند مورد از روغن مناسب پمپ آب بنزینی و روغن موتور آب بنزینی را شرح داده‌ایم:

برای موتور بنزینی «چهار‌زمانه» (۴-stroke) پمپ آب، معمولاً روغن موتور با شاخصی مانند SAE 10W-30 توصیه می‌شود.

بعضی سازندگان نیز «روغن با درجه 40 تک‌درجه‌ای» (مثلاً SAE 40) را برای موتورهای بنزینی پمپ توصیه می‌کنند.

اگر دفترچه راهنمای پمپ شما مشخصات دیگری داشت — مثلاً SAE 10W-30 یا SAE 30 — همان را ترجیح دهید.

چرا روغن مناسب موتور آب بنزینی این روغن‌ها هستند؟

روغن‌هایی مثل 10W-30 یا SAE 40 ویسکوزیته‌ای دارند که در دماهای مختلف — هم سرما و هم گرما — مناسب است و قطعات موتور (بلبرینگ، میل‌لنگ، پیستون و …) را خوب روانکاری می‌کند.

این روغن‌ها مقاومت خوبی در برابر حرارت و اکسیداسیون دارند و از تشکیل لجن در موتورها جلوگیری می‌کنند. به همین دلیل این روغن‌ها به عنوان بهترین روغن موتور آب بنزینی و روغن مناسب موتور آب بنزینی شناخته می‌شوند.

گرانروی روغن موتور پمپ آب

گرانروی به اصطلاح نشان دهنده میزان تحمل روغن در دماهای بالا بوده و میزان سنجش مقاومت روغن در برابر اکسیداسیون است و همچنین هرچه روغن بتواند حالت اولیه خود را به درستی حفظ کند به آن گرانروی گفته می شود. در واقع اگر روغن سریع رقیق شود حالت چسبندگی خود را از دست می دهد؛ یعنی گرانروی آن پایین است و اگر خلاف این مورد باشد، روغن گرانروی بالایی دارد.

دسته بندی روغن موتورهای پمپ آب بر اساس استاندارد SAE

روغن موتور های پمپ آب به دو دسته تک درجه ای یا مونو گرید و چند درجه ای یا مولتی گرید تقسیم بندی می شوند. روغن های تک درجه ای یکی از متداول ترین و قدیمی ترین انواع روغن های موتور پمپ آب می باشند. تقسیم بندی روغن های موتور پمپ آب به دو دسته زیر است:

1. روغن هایی که بین صفر تا 30 باشند برای آب و هوای سرد استفاده می شوند.
2. روغن هایی که بین 30 تا 60 باشند برای آب و هوای گرم استفاده می شوند.

روغن های تک درجه ای با توجه به این دسته بندی برای فصول گرم و سرد استفاده می شوند. این روغن ها قیمت کمتری نسبت به روغن های مولتی گرید دارند.

روغن های چند درجه ای یا مولتی گرید از انواع روغن هایی هستند که دیگر مشکل استفاده درآب و هوای معینی را ندارند و می توان از آنها در هر فصلی استفاده نمود. در همین راستا به آنها روغن های چهار فصل نیز گفته می شود. این روغن ها را با حرف انگلیسی W نشان می دهند. عددی که سمت چپ w نوشته شده باشد نشان دهنده گرانروی در دمای پایین است و عدد سمت راستی گرانروی در دمای بالا می باشد. اگر عدد سمت چپ کمتر باشد، یعنی روغن مناسب فصل سرد بوده و اگر عدد سمت راست بالاتر باشد، روغن برای فصل گرم مناسب است. برای مثال روغن 10w40 برای فصل سرد و 20w50 برای فصل گرم مورد استفاده قرار می گیرد.

درست است که قیمت روغن های چند درجه ای بیشتر است اما دیگر مشکل روغن های تک درجه ای که تنها برای یک فصل استفاده می شوند را ندارند.

تشخیص کیفیت روغن موتور بر اساس استاندارد API

روغن موتوهایی که روی بدنه آنها عبارت API-S قرار گرفته باشد برای موتورهای دیزلی مناسب بوده و اگر عبارت API-C نوشته شده باشد، برای موتور پمپ بنزینی استفاده می شود. تا اینجا، موارد گفته شده نشان دهنده نوع روغن مناسب برای هر موتورپمپ است. اما چگونه کیفیت آن مشخص می گردد؟

بعد از حروف S و C، حرف های دیگری نیز قرار می گیرند که نشان دهنده کیفیت است. مثلا در موتورهای بنزینی یکی از حروف A تا N بعد از حرف S قرار می گیرد و برای موتورهای دیزلی حروف A تا J بعد از حرف C قرار خواهد گرفت.

روغن موتورهایی که به حرف A نزدیک تر باشند، کیفیت پایین تر و هرچه به حرف N نزدیک باشد، کیفیت روغن بالا است. مثلا روغن موتور API-SN از روغن های مناسب موتور پمپ های بنزینی است که دارای کیفیت خوبی نیز می باشد. همچنین نمره روغن مناسب برای هر دو پمپ های دیزلی و بنزینی، نمره 40 می باشد.

مراحل روغن‌کاری پمپ آب خانگی

هر نوع پمپ آبی نیاز به روغن کاری دارد تا روان کار کند و از آسیب دیدن پمپ جلوگیری شود. طبق مطلب قبل پمپ آب خانگی نیز نیاز به روغن کاری دارد. روغن مناسب پمپ آب را در مطالب فوق توضیح دادیم. حال نوبت این است که مراحل روغن کاری پمپ آب خانگی را برای شما شرح دهیم:

 قطع برق پمپ — بسیار مهم است، پیش از هر کاری از برق پمپ مطمئن شوید قطع است.

شناسایی نقاط روغن‌کاری — اغلب پمپ‌ها نقاط مخصوصی دارند (درپوش کوچک، سوراخ روغن، محفظه بلبرینگ) که باید بدانید کجاست. دفترچه راهنما کمک زیادی می‌کند.

تخلیه روغن قدیمی (در صورت وجود) — اگر قبلاً روغنی در محفظه بوده، آن را تخلیه کنید؛ مانند تعویض روغن در موتور.

ریختن روغن جدید — روغن مناسب (روغن روان‌کننده مخصوص پمپ یا بلبرینگ) را وارد محفظه کنید، تا سطح مناسب. مقدار دقیق روغن کاری پمپ آب معمولا در دفترچه یا روی بدنه پمپ مشخص است.

بستن محل روغن‌کاری و راه‌اندازی پمپ — درپوش را محکم ببندید، سپس پمپ را روشن کنید و چند دقیقه کار دهد تا روغن در قطعات متحرک پخش شود.

تاثیر روغن موتور در کارکرد پمپ آب

روغن موتور نقش حیاتی در عملکرد و طول عمر پمپ آب دارد. این روغن با کاهش اصطکاک بین قطعات متحرک، از سایش و فرسایش آنها جلوگیری می‌کند و به خنک‌کاری موتور کمک می‌کند. عدم تعویض به موقع روغن می‌تواند منجر به افزایش دما، کاهش کارایی و در نهایت خرابی پمپ شود.

کلام آخر

در این مقاله سعی کردیم درباره انواع روغن موتور، کیفیت و میزان مناسب آن در موتورهای پمپ آب توضیحات مفصلی را ارائه کنیم. استفاده از روغن های مناسب با هر موتور پمپ دیزلی و بنزینی و همچنین کیفیت آنها برای سلامت موتور امری ضروری می باشد. توجه داشته باشید که بعد از 20 ساعت کارکرد در صورت تازه بودن دستگاه و در دفعات بعدی هر 100 ساعت یکبار باید روغن را تعویض کنید.

سوالات متداول درباره روغن موتور پمپ آب و میزان آن

1. چرا استفاده از روغن موتور در پمپ آب ضروری است؟

روغن موتور وظیفه کاهش اصطکاک، جلوگیری از ساییدگی، خنک‌کاری موتور و جلوگیری از زنگ‌زدگی را دارد. نبود روغن یا استفاده از روغن نامناسب می‌تواند در چند دقیقه اول باعث آسیب جدی به موتور پمپ شود.

2. میزان روغن مورد نیاز موتور پمپ آب چقدر است؟

میزان روغن بستگی به ظرفیت مخزن روغن موتور پمپ دارد. به عنوان مثال موتور پمپ LGP20-2H لئو مخزن ۲.۸ لیتری دارد، اما سایر مدل‌ها ممکن است حجم متفاوتی داشته باشند.

3. روغن موتور پمپ آب چند نوع است؟

به طور کلی روغن موتور پمپ آب بر اساس استاندارد SAE به دو دسته تقسیم می‌شود:

روغن‌های تک درجه‌ای (مناسب فصل سرد یا گرم به صورت جداگانه).

روغن‌های چند درجه‌ای (چهار فصل) که در تمام شرایط آب و هوایی قابل استفاده‌اند.

4. روغن تک درجه‌ای و چند درجه‌ای چه تفاوتی دارند؟

روغن‌های تک درجه‌ای فقط در یک بازه دمایی خاص (گرم یا سرد) کاربرد دارند و ارزان‌ترند. در مقابل، روغن‌های چند درجه‌ای (مولتی گرید) برای تمام فصول مناسب بوده و کیفیت بالاتری دارند.

5. چگونه روغن موتور مناسب برای پمپ آب را انتخاب کنیم؟

اگر موتور پمپ دیزلی است باید روغن با برچسب API-C انتخاب کنید.

اگر موتور پمپ بنزینی است باید روغن با برچسب API-S تهیه کنید.

عدد بعد از حروف API نشان‌دهنده کیفیت روغن است؛ هرچه به حرف N (در بنزینی) یا J (در دیزلی) نزدیک‌تر باشد، کیفیت بالاتر است.

6. چه زمانی باید روغن موتور پمپ آب تعویض شود؟

در دستگاه‌های نو، پس از ۲۰ ساعت کار اولیه باید روغن تعویض شود.

در استفاده‌های بعدی، هر ۱۰۰ ساعت یک‌بار تعویض روغن ضروری است.

7. چه روغنی برای موتور پمپ آب مناسب‌تر است؟

برای مناطق سردسیر روغن‌هایی مانند 10W40 توصیه می‌شود و برای مناطق گرمسیر روغن‌هایی مانند 20W50 مناسب‌اند. همچنین روغن API-SN برای موتورهای بنزینی و روغن API-CJ برای موتورهای دیزلی کیفیت بالایی دارد.